دانلود مقاله مقايسه كلي كشور ايران با كشور تركيه
فرمت:word
تركيه در خاور با كشورهاي ايران، جمهوري آذربايجان (نخجوان)، ارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب خاوري با عراق و سوريه؛ و در شمال باختري (بخش اروپايي) با بلغارستان و يونان همسايهاست. همچنين تركيه از شمال با درياي سياه، از باختر با دو درياي كوچك مرمره و اژه، و از جنوب باختر با درياي مديترانه مرز آبي دارد. دو تنگهٔ راهبردي بسفر و داردانل نيز در اختيار تركيهاست.
پهناوري تركيه ۷۸۳٬۵۶۲ كيلومتر مربع (۳۷ام) است. تركيه كشوري كوهستاني و نسبتا پرباران است. شكل اين كشور مانند يك مستطيل است كه از سوي خاور و باختر امتداد يافتهاست. تركيه با قرار گرفتن در يكي از حسّاسترين مناطق جهان، داراي موقعيّت جغرافيايي راهبردي و بسيار خوبي است و گذرگاه جنوب باختر آسيا و اروپا به شمار ميآيد و كشورهاي بسياري، به ويژه ايران از خاك تركيه براي ترانزيت كالا و انرژي استفاده ميكنند.
تركيه حدود ۷۲ ميليون تن (براورد ۱۳۸۷) جمعيت دارد، كه حدوداً ۷۵ درصد مردم سني و ۱۵ تا ۲۵ درصد هم علوي هستند. با اين كه حكومت تركيه لائيك است ولي بسياري از مردم هنوز به دين اسلام پايبند هستند و عيد فطر و عيد قربان در اين كشور تعطيل رسمي است. همچنين در تركيه حدود ۷۵ درصد مردم ترك و ۲۰ درصد نيز كرد هستند كه بيشتر در جنوب خاور كشور زندگي ميكنند امّا به تدريج با مهاجرت، در نواحي ديگر بهويژه استانبول و آنكارا نيز جمعيت چشمگيري را تشكيل دادهاند.
زبان رسمي تركيه، تركي (استانبولي) است كه در گذشته با خط عربي (عثماني) نوشته ميشد و از زمان تشكيل جمهوري تركيه توسط آتاترك در سال ۱۳۰۲ هجري خورشيدي (۱۹۲۳) با خط لاتين نوشته ميشود. تركيه در ميانه دو فرهنگ شرقي و غربي قرار دارد هرچند فرهنگ اين كشور به شرق بسيار نزديكتر است تا به غرب.
تركيه با نام امپراتوري عثماني در چند سدهٔ گذشته، بخشهاي بزرگي از خاورميانه و جنوب خاوري اروپا را در دست داشت. تا اينكه پس از جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري عثماني، جمهوري تركيه به رهبري مصطفي كمال پاشا آتاترك در سال ۱۳۰۲ (۱۹۲۳) تأسيس شد.
شبه جزيره آناتولي دربرگيرنده بيشتر مناطق تركيه امروزي همواره يكي از قديمي ترين مناطق مسكوني دنيا بوده كه قدمت آن برميگردد به اوايل دوران نوسنگي.
تركيه كنوني در دوران باستان، تحت حكومت دولت شهرهاي متعدّدي مانند لوديه و ايونيا قرار داشت. تا اينكه در حدود ۵۰۰ سال پيش از ميلاد، اين دولتها توسّط كورش بزرگهخامنشي منقرض شد و تركيه زير سلطه هخامنشيان درآمد. پس از يورش اسكندر در سال ۳۳۳ پ.م.آسياي كوچك به دست سلوكيان افتاد. و پس از اندكي روميان جاي آنها را گرفتند.
امپراتوري عثماني در جنگ اول جهاني از هم پاشيد و مورد تهاجم بريتانيا و متحدانش واقع شد. مصطفي كمال پاشا به دليل سازماندهي مقاومت ملي عليه دول خارجي قهرمان ملي تركيه گرديد و توانست جمهوري تركيه را در سال ۱۳۰۲ (۱۹۲۳) بر پايه اصل جدايي دين از سياست بنا كند و ملقب به آتاترك شد. وي خط لاتين را براي نوشتن زبان تركي مرسوم كرد و اقدامات بسياري را براي صنعتي و غربي شدن تركيه انجام داد و دوره نويني را در تركيه به وجود آورد.
بعد از يك دوران تكحزبي در سال ۱۳۲۹ (۱۹۵۰) حزب دمكرات از گروه سياسي مخالف قدرت را بدست گرفت و به تعداد احزاب اضافه شد ولي آزادي سياسي با دورههايي از كودتاهاي نظاميان در سالهاي ۱۳۳۹، ۱۳۵۰ و ۱۳۵۹ شكسته شد. در سال ۱۳۵۳ تركيه با دخالت نظامي خود عليه كودتاي يونانيان در قبرس مانع از الحاق قبرس به يونان شد. در سال ۱۳۷۵ باز نيروهاي نظامي دولتي را كه با برنامههاي اسلامي روي كار آمده بود، ساقط كرد. از سال ۱۳۶۳ (۱۹۸۴) تاكنون حزب كارگران كردستان و حكومت تركيه درگيريهاي نظامي بسياري داشتهاند كه باعث مرگ بيش از ۴۵ هزار تن گرديدهاست. تركيه در سال ۱۳۲۵ به عضويت سازمان ملل درآمد و در سال ۱۳۳۱ به ناتو پيوست. تركيه عضو جنبي جامعه اروپا است و اكنون با اجراي اصلاحاتي سعي در تحكيم و تقويت مردمسالاري و اقتصاد خود را دارد تا بتواند مذاكرات براي عضويت در اتحاديه اروپا را آغاز نمايد.
زبان بيش تر مردم در تركيه تركي است ولي در كنار آن زبانهاي كردي(بيشتر) و ارمني در ميان گروههاي قومي استفاده ميشود. گروههاي قومي كوچكتري چون لازها، زازاها، عربها و چركسها به تنوّع زباني و فرهنگي اين كشور افزودهاند.
4343